Grupa Rockwool rozpoczęła i konsekwentnie realizuje na całym świecie projekty, które sprzyjają podnoszeniu standardów energooszczędności budynków. Projekty te są skierowane do osób prywatnych i instytucji. Mają na celu pokazanie, że potencjalne oszczędności są nie tylko realne, ale także dostępne i ekonomiczne – mówi Andrzej Kielar, Dyrektor Generalny Rockwool Polska.

Firma Rockwool Polska angażuje się w rozpowszechnianie informacji na temat korzyści płynących z racjonalnego użytkowania energii. Już przy działaniach prowadzonych w ubiegłym roku przekonaliśmy się, jak bardzo potrzebne są tego typu akcje i jak wiele jest jeszcze do zrobienia na rzecz budowania świadomości społeczeństwa w obszarze efektywności energetycznej budynków – mówi Jacek Kieszkowski, Dyrektor Marketingu Rockwool Polska.

Planowane wejście w życie dyrektywy Unii Europejskiej obligującej właścicieli budynków do posiadania świadectw energetycznych niedługo stanie się faktem. Jednocześnie okazuje się, że Polacy nie wiedzą o takich regulacjach prawnych i są do nich nieprzygotowani. Angażując się w kampanię prowadzoną przez Rockwool Polska, jako patron merytoryczny uczestniczyliśmy w przygotowywaniu raportu na temat poziomu energooszczędności w Polsce oraz w działaniach mających pomóc Polakom w otrzymaniu jak największej ilości informacji na temat „Szóstego paliwa” – mówi Urszula Ajersz, Dyrektor ds. Marketingu i Public Relations Krajowej Agencji Poszanowania Energii.

Część III Regulacje prawne

Około 86% wykorzystywanej dziś energii pochodzi z nieodnawialnych źródeł - ropy naftowej, węgla, gazu ziemnego, uranu. Odnawialne źródła energii, poza biomasą, są stosowane rzadko ze względu na cenę i wysokie koszty wytwarzanej z nich energii. W tej sytuacji najlepszym sposobem kształtowania poziomu zużycia energii jest jej oszczędzanie i efektywne wykorzystanie - tzw. „Szóste paliwo”.

Gdyby nie oszczędności, podjęte w związku z kryzysem paliwowym
w latach siedemdziesiątych, od tego czasu zużycie energii w krajach Unii Europejskiej zwiększyłoby się o ok. 50%. Taki wzrost zapotrzebowania na nią doprowadziłby do szybszegowyczerpywania się zasobów, zwiększyłby ceny.

Dziś stoimy u progu podobnych zmian - wprowadzana jest w Polsce dyrektywa Unii Europejskiej, regulująca obowiązek posiadania certyfi katów energetycznych budynków przez ich właścicieli.
Zdaniem ekspertów, może to pomóc w promocji energooszczędności, a tym samym przynieść realne korzyści - zarówno ekonomiczne jak i ekologiczne.

Termomodernizacja przynosi wymierne korzyści

Za typowy trzydziestoletni dom można uznać spotykane bardzo często bloki z „wielkiej płyty” wznoszone powszechnie w latach siedemdziesiątych. Ich ocieplenie zgodnie z wymogami Prawa Budowlanego może przynieść 40% redukcję zużycia energii. Gdyby zastosować skandynawskie standardy, zaoszczędzilibyśmy do 80% energii zużywanej na ogrzewanie.
Ubocznym pozytywnym skutkiem mniejszego zużycia ciepła byłoby proporcjonalne ograniczenie emisji CO2. Oba efekty miałyby charakter długotrwały, bo budynki są użytkowane przez co najmniej kilkadziesiąt lat.

Ogrzewamy, oświetlamy, gotujemy.

Energia elektryczna i ciepło są w Polsce uzyskiwane w ponad 93%1 ze spalania
paliw kopalnych. Tym samym wytwarzając energię emitujemy jednocześnie do
atmosfery CO2 i inne zanieczyszczenia.

O zmniejszeniu kosztów eksploatacji budynków wie już liczna grupa Polaków. Potrzebę ochrony zasobów paliw kopalnych dostrzega podobna część społeczeństwa. Ale już tylko mniej niż 1/3 kojarzy racjonalizację zużycia energii ze stanem powietrza atmosferycznego czy stanem gospodarki. Zaledwie 1/5 dostrzega wpływ energooszczędności na poprawę bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienie od importu surowców energetycznych.

Termomodernizacja dźwignią rozwoju

Okazuje się, że właśnie te aspekty powodują, iż działania na rzecz efektywności
energetycznej nowych budynków i termomodernizacja istniejących stały się istotnym elementem nowoczesnej polityki energetycznej realizowanej przez najbardziej rozwinięte kraje.

Przykłady:
Dania
- od 1980 PKB wzrósł o ponad 70%
- zużycie energii nie wzrosło; w budynkach nawet się zmniejszyło
- emisje CO2 zmniejszyły się o 18%.
Górna Austria
- dzięki poprawie standardu energetycznego budynków oszczędza rocznie 350
mln kWh i nie emituje 70 mln kg CO2

Wielka Brytania
- dzięki dobrowolnym porozumieniom dostawcy energii zainwestowali
2 mld EUR w m.in. termomodernizację i zmniejszyli dzięki temu zapotrzebowanie
na energię o około 3% rocznie.

Niedostrzeganie przez ankietowanych związku pomiędzy racjonalizacją zużycia
energii u końcowych użytkowników a stanem gospodarki nie powinno dziwić. Jest
pewnym odzwierciedleniem dotychczasowej polskiej polityki energetycznej, która
skupia się na podaży i nie docenia możliwości, jakie daje zarządzanie popytem.

Co to jest świadectwo energetyczne budynku?

Świadectwo energetyczne budynku, jest to dokument opisujący
budynek pod względem jego energochłonności.

Może ono zawierać:
- ilość energii potrzebną do użytkowania budynku
- jego klasę energetyczną
- szczegółową charakterystykę cieplną ścian, dachu, okien, wentylacji, czyli tych
elementów, które decydują o wielkości strat ciepła
- opis systemu grzewczego, jego sprawność, rodzaj paliwa
- emisje CO2 towarzyszące wytwarzaniu energii zużywanej przez budynek
- podpowiedzi, jak poprawić standard energetyczny budynku.

Do niedawna świadectwa energetyczne budynków znane były w niewielu krajach.
Od 2006 roku zgodnie z dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (tzw. EPBD) wprowadza się je powszechnie w krajach UE jako już wypróbowane i sprawdzone narzędzie służące zmniejszeniu zużycia energii.

Przykładowa strona tytułowa świadectwa energetycznego budynku.

Zapytani o przydatność świadectw energetycznych, ankietowani bardzo
racjonalnie i z dużym zrozumieniem przedstawiają ich możliwe funkcje. Podobnie zresztą są one wykorzystywane w innych krajach, w których już zostały wprowadzone. Co więcej zawarte w nich dane, przydatne dla właścicieli i użytkowników, są również wykorzystywane w planowaniu polityki energetycznej, mieszkaniowej, klimatycznej, społecznej.

Jak działa świadectwo energetyczne?

Jakie informacje można z niego wyczytać?

Zapewniając rzetelną informację, świadectwo energetyczne budynku pozwala:
- „wiedzieć więcej” - o standardzie energetycznym domu i możliwych oszczędnościach,
- „wybrać lepiej”- rozwiązania, na etapie projektowania i budowy domu lub
obiekt, który chcemy wynająć,
- „mądrze ulepszać” - budynek istniejący, czyli zaplanować i określać etapy prac
termomodernizacyjnych tak, aby najtaniej uzyskać maksymalne efekty.

Czy warto wspierać energooszczędność?

Jak wynika z przeprowadzonego badania opinii publicznej, zdecydowana większość Polaków, bo aż 75%, jest Za rozszerzeniem przez polski rząd działań mających na celu promocję rozwiązań energooszczędnych.

Ludzie dostrzegają coraz częściej korzyści wynikające z energooszczędności; również budynków. Nie zawsze jednak stać ich na uruchomienie inwestycji proenergooszczędnościowych lub ich pełne sfinansowanie. Tym chętniej skorzystaliby
z pomocy, gdyby była i gdyby mieli dostęp do odpowiednich informacji. Potwierdza to sukces funduszu termomodernizacyjnego, który zawsze miał więcej chętnych niż środków. Podobnie fundusze ochrony środowiska, które również fi nansowały termomodernizację.

Jednak na razie jedyne nowe działania władz w tym zakresie to ustawa wprowadzająca świadectwa energetyczne dla budynków z października 2007. Brak jeszcze przepisów wykonawczych, ale dzięki niej świadectwa pojawią się od 2009 roku. Będą obowiązkowe przy transakcjach kupna, sprzedaży lub wynajmu mieszkań
i domów.

Tymczasem jedynie 5% Polaków ma świadomość, co do wejścia w życie w niedalekiej przyszłości przepisów w tym zakresie, aż 88% z nich o „paszportach
energetycznych nie słyszała”.

Świadectwo energetyczne służyć może nie tylko jako źródło informacji dla osób
kupujących czy wynajmujących mieszkania. Na jego podstawie może zostać oparty
system promocji budownictwa energooszczędnego. Mogłoby stanowić rodzaj
audytu, na podstawie którego można ubiegać się o dopłaty do termomodernizacji
istniejących budynków lub np. preferencyjny kredyt na budowę nowych.

Gdzie, poza funduszami UE, szukać środków finansowych?

Jednym z rozwiązań promujących energooszczędność mogłoby być wprowadzenie
specjalnego funduszu wspierającego tego typu działania, fi nansowanego z drobnych
opłat pobieranych powszechnie od wszystkich odbiorców energii.

Okazuje sie, że takie rozwiązanie spotkałoby się z aprobatą aż 45 społeczeństwa. Jest to zaskakująco duża grupa. Należy jednak zauważyć, że akceptowane są przede wszystkim te z opłat, z których bezpośrednio będą mogli skorzystać sami obywatele.