Jedną z funkcji klimatyzacji jest oczyszczanie powietrza. Wraz z rozwojem technologii filtracji obserwowany jest również rozwój tych metod w małych urządzeniach klimatyzacyjnych. W małych klimatyzatorach ściennych, kanałowych, kasetonowych, okiennych, czy przy- podłogowych i przenośnych można zaobserwować całą różnorodność zastosowanych filtrów.

   W rzeczywistości można się spotkać z urządzeniami, które z jednej strony nie posiadają wcale filtrów, a z drugiej strony z grupą urządzeń posiadających filtry o najwyższych klasach skuteczności filtracji. W tabeli 1 zaprezentowano różne używane klasyfikacje opisujące skuteczność filtracji. 

 

   Filtry wstępne o średniej skuteczności filtracji do 80% są stosowane jako filtry wstępne w przypadku filtracji wielostopniowej lub jako jednostopniowe oczyszczanie powietrza w pomieszczeniach o niskich wymaganiach czystości powietrza. Filtry dokładne o średniej skuteczności filtracji do 90% są stosowane w pomieszczeniach o przeciętnych wymaganiach dotyczących oczyszczania powietrza (np. hotele, kina, teatry, restauracje itd.). Stanowią wtedy ostatni stopień filtracji. W przypadku pomieszczeń o wysokich wymaganiach czystości mogą być stosowane jako filtry wstępne dla filtrów bardzo dokładnych. W przypadku filtrów bardzo dokładnych o średniej skuteczności filtracji do 95% zastosowanie znajdują one w pomieszczeniach o wysokich wymaganiach dotyczących czystości powietrza (np. szpitale, przemysł spożywczy, elektroniczny, kosmiczny itd.). Ostatnią grupę filtrów stanowią filtry aerozoli koloidalnych o najwyższych skutecznościach filtracji. Znane są one również jako filtry [7]:
• HEPA (ang. High Efficiency Particulate Air Filter) - minimalna skuteczność filtracji 99,97% dla cząstek o wymiarach 0,3 μm, oznaczone H10-H14 [6];
• ULPA (ang. Ultra Low Penetration Air) - minimalna skuteczność filtracji 99,999% dla cząstek o wymiarach 0,12 μm, oznaczone U15-U17 [6];
• SULPA (ang. Super Ultra Low Penetration Air) - minimalna skuteczność filtracji 99,9999% dla cząstek o wymiarach 0,12 μm.
(...) 

 

   W klimatyzacji zastosowanie filtrów HEPA zapobiega: atakom astmy, przewlekłym katarom, skróceniu oddechu, bólom głowy, reakcjom alergicznym, problemom z zatokami, wysuszonemu gardłu i kaszlowi poprzez usuwanie z powietrza: substancji chemicznych (np. formaldehydów), dymów (0,01 do 1 μm), małych cząstek kurzu (0,05 do 100 μm), roztoczy (0,5 do 50 μm), zarodników grzybów, pleśni (2 do 20 μm), pyłków roślin (5 do 100 μm). Częściowo można eliminować bakterie (0,35 do 10 μm) i wirusy (0,03 do 0,45 μm). Niektóre substancje oraz zakresy wielkości cząstek tych zanieczyszczeń przedstawiono na rys. 1. Dodatkowo można stosować filtry enzymatyczne, które nazywane są "BIO HEPA", gdzie np. wykorzystane jest działanie katalityczne tlenku tytanu. Na filtrze z włókna szklanego enzymatycznie niszczone są niektóre formy bakterii i wirusów.
   W procesach oczyszczania powietrza w małych urządzeniach klimatyzacyjnych stosuje się również: generatory jonów ujemnych, ozonowanie, lampy UV, filtry elektrostatyczne lub plazmowe. Generatory jonów ujemnych potrafią wytworzyć ok. 1,2 milion jonów ujemnych w 1 cm³ przepływającego powietrza.
(...) 


Rys. 1 Niektóre substancje zanieczyszczające powietrze oraz ich orientacyjne wielkości cząstek.

   Różnorodność sposobów oczyszczania powietrza w ofertach producentów małych urządzeń klimatyzacyjnych zaprezentowano w tabeli 3 [5]. Znaczna większość firm oferuje małe klimatyzatory ścienne z filtrami siatkowymi lub tkaninowymi. Proponowane są również urządzenia zawierające filtry z węglem aktywnym, na którym adsorbowane są zanieczyszczenia gazowe, zapachy itd. Opcjonalnie możliwy jest wybór innych sposobów oczyszczania powietrza. Postęp w sposobach filtracji podąża razem z rozwojem urządzeń klimatyzacyjnych. Główne metody filtracji nie ulegają może znaczącym zmianom, natomiast pojawianie się nowych materiałów i technologii jest już znaczące. To co było możliwe do zastosowania w dużych systemach klimatyzacyjnych, możliwe jest obecnie do zastosowania w małych urządzeniach klimatyzacyjnych. Sposoby oczyszczania powietrza zarezerwowane dla zastosowań specjalnych można wykorzystywać w domach lub biurach. Oczywiście w powyższych stwierdzeniach dokonano dużego uproszczenia myślowego. Czystość powietrza w pomieszczeniu nie zależy tylko i wyłącznie od klasy filtracji zastosowanego filtru w urządzeniu klimatyzacyjnym. 



Artur Rusowicz

Więcej informacji na łamach miesięcznika Chłodnictwo&Wentylacja nr 5/2005. 

www.chlodnictwo.euro-media.pl